Tatil zamanı yaklaştığında aile ziyaretleri arttığında uzun süredir görülemeyen aile büyükleri ziyaret edilir ve sadece telefon ile yapılan görüşmelerin yerini karşılıklı sohbetler alır. Bu durumda çocuklar yaşlı anne babalarında yaşlılık ile ilgili telefon ile konuşurken tespit edemedikleri hafıza ile ilgili bazı değişiklikler olduğunu fark ederler.

Bazen bu değişikliklerin normal, yaş ile ilgili değişiklikler mi yoksa daha ciddi ve rahatsız edici hastalık olan Alzheimer mı olduğunu ayırt etmek zordur. Aşağıda Alzheimer’ın tanısı için önemli olan on maddeden bahsedeceğim. Her maddenin altında italik olarak yazılmış, normal yaşlılıkta olan, endişelenmeye gerek olmayan değişiklikler belirtilecektir.

Alzheimer ile ilgili olan 10 Alzheimer bulgusu

Günlük hayatı etkileyen hafıza kaybı

Alzheimer’ın en sık görülen bulgusu hafıza kaybıdır ve özellikle öğrenilen bilgilerin unutulmasıdır. Diğerleri ise, önemli gün ya da olayları unutmak; aynı soruyu arkası arkasına sormak, unutmamak için not ya da elektronik aletlere bağımlı olmak (telefon numaralarını kimse ezberlemiyor artık, bu nedenle bunlar sayılmaz).

Yaşlılıkta normal olan: Bazı isim ya da randevuları unutmak fakat sonra hatırlamak

Planlamada ve problem çözmede zorlanmak

Bazı insanlar bir plan yapma ya da sayılar üzerinde çalışma kabiliyetlerinin değiştiğini hissederler. Eve gelen faturaları ya da ödemeleri takip etmekte zorlanabilirler. Konsantre olmakta ve daha önce kısa sürede yaptıkları bu işleri daha uzun sürede yapmaya başlayabilirler.

Normalde olan: Bazen ödemeler dengesinde hatalar yapmak

Evde, işte ve boş zamanlarında yapılacak günlük görevleri aksatmak

Alzheimer’ı olan hastalar günlük işlerini tamamlamakta zorluk çekerler. Her zaman gittikleri yerleri bulmakta zorluk çekebilirler, işteki bazı şeyleri ayarlayamazlar ya da çok bildikleri oyunun kurallarını hatırlamazlar.

Normalde olan: Bazen mutfaktaki mikrodalga fırın gibi aletlerin kurulmasını ya da TV’de bir programın nasıl kayıt edileceğini unutmak

Zaman ve yer konfüzyonu
Alzheimer’lı hastalar tarih, mevsim ya da yolu takip etmekte zorlanabilirler. Kısa sürede olmayan hadiseleri anlamakta zorluk çekerler. Bazen nerede olduklarını ya da oraya nasıl gittiklerini unuturlar.

Normalde olan: Hangi günde olduğunu bazen o an hatırlayamamak fakat sonra anımsamak

Görünen nesneleri ve onların üç boyutlu ortamdaki ilişkisini anlamakta zorlanmak

Bazı insanlardaki görme problemleri hastalarda Alzheimer hastalığının bir belirtisi olabilir. Bu hastalarda okuma güçlüğü, mesafenin tahmininde zorlanma ve renklerin ya da kontrastın tanınmasında zorluk olabilir. Algılama bozukluğuna örnek olarak aynadan geçerken birisinin olduğunu sanması örnek verilebilir veya aynada birisinin varlığını realize edemez.

Normalde olan: Görme değişiklikleri katarakta bağlı olabilir.

Yazarken ya da konuşurken kelimelerin kullanımı ile ilgili olarak yeni problemler olması

Yapılan muhabbete katılma ya da takip etmede zorluk olması Alzheimer’da görülebilir. Sohbetin ortasında durup kalabilir ve konu ile ilişkili olmayan kelimeler kullanabilir ya da daha önce söylediğini tekrarlayabilir. Kullanması gereken kelime yerine ilgisiz ya da benzer başka kelime kullanması olabilir.

Normalde olan: Bazen uygun kelimenin bulunmasında zorluk

Eşyaları yanlış yerlere koymak, kaybetmek ya da bulmak için takip basamaklarını geriye işletememek

Alzheimer hastası olan kişi eşyaları uygun olmayan yerlere koyabilir. Kaybedebilir ve daha sonra nereye koyduğunu hatırlayamaz. Bazı kişileri hırsızlıkla suçlayabilirler. Zamanla bu hadiseler sıklaşabilir.

Normalde olan: Bazen uzaktan kumanda ya da gözlük gibi eşyaları başka yerlere koymak ve aramak

Karar verme yeteneğinin kaybolması veya azalması

Alzheimer’lı hastalarda karar verme yeteneği değişime uğrar. Örneğin, paranın kullanılmasında ayar kalmaz, telemarketlerden gereksiz alışverişler yapabilir.

Normalde olan: Nadiren yanlış karar vermek

Sosyal aktivitelerden kaçınmak ve çekilmek

Alzheimer’lı kişiler kendilerini sosyal faaliyetlerden hobilerden ya da sportif faaliyetlerden uzak tutarlar. Tuttuğu takımın yaptığı müsabakaları takip etmekte zorlanırlar. Kendinde olan bu değişikliklerden dolayı kişilerle görüşmek istemezler.

Normalde olan: Bazen sosyal ve aile faaliyetlerine ya da işe katılma isteğinin olmaması

Kişilik ve duygu durum değişikliği olması

Alzheimer’lı kişilerde kişilik ve duygu durumu değişebilir. Konfüze, şüpheci, deprese, korkulu ya da endişeli olabilirler. Evde, işte ya da arkadaşlarıyla hemen üzülürler.